به گزارش گروه بین‌الملل پایگاه خبری تاج من، درحالی که با گذشت بیش از 5 ماه از زمان آغاز ماموریت «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر دولت موقت لبنان برای تشکیل کابینه جدید این کشور هیچ چشم‌اندازی برای رونمایی از دولت جدید دیده نمی‌شود، پرونده انتخاب رئیس جمهوری نیز در یک بن‌بست پیچیده قرار دارد؛ آن هم در شرایطی که «میشل عون» در تاریخ 31 اکتبر یعنی کمتر از یک هفته دیگر باید کاخ بعبدا (کاخ ریاست‌جمهوری) را ترک کند.
دور باطل نشست‌های پارلمانی برای انتخاب رئیس جمهور لبنان
پارلمان لبنان به ریاست نبیه بری از حدود یک ماه قبل برای برگزاری جلسه جهت رایزنی درباره انتخاب رئیس جمهور جدید فراخوان داده بود که اولین دور این نشست هفتم مهرماه برگزار شد اما هیچ نامزدی نتوانست دوسوم آراء را کسب کند. دومین جلسه قرار بود پنجشنبه دو هفته پیش (21 مهر) برگزار شود اما تنها 71 نماینده در پارلمان حاضر شدند و این جلسه به حد نصاب نرسید و عملا برگزار نشد. جلسه بعدی پنجشنبه پیش (20 اکتبر، 28 مهر) با حضور 110 نماینده از 128 نماینده برگزار شد که باز هم نتیجه نداشت.
روز گذشته نیز پارلمان لبنان نشست دیگری به این منظور برگزار کرد که مجددا ناکام ماند. در پی رای‌گیری از نمایندگان پارلمان لبنان، نتیجه حاصل شده، 50 رای سفید، 39 رای برای میشل معوض و 10 رای عصام خلیفه بود و روی 13 برگه نیز عبارت «لبنان جدید» نوشته شده بود. بعد از ناکامی دوباره پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور، جلسه بعدی به روز پنجشنبه ساعت 11 صبح موکول شد.
پارلمان لبنان باز هم در انتخاب رئیس جمهور جدید ناکام ماند
اما شواهد و قرائن نشان می‌دهد که در سایه عدم اجماع احزاب و نمایندگان و نیروهای سیاسی، نشست‌های پارلمان لبنان برای انتخاب رئیس جمهور کاملا بی‌فایده بوده و در یک دور باطل قرار دارد. به ویژه اینکه تاکنون هیچگونه نامزد جدی برای ریاست‌جمهوری آینده معرفی نشده و در جلسات متعددی که پارلمان به این منظور برگزار کرده نامی از افرادی چون «سلیمان فرنجیه» رئیس جریان المرده یا «جبران باسیل» رئیس جریان آزاد ملی که پیشتر گفته می‌شد محتمل‌ترین گزینه‌ها برای نامزدی ریاست‌جمهوری لبنان هستند به میان نیامده است.
چرا انتخاب رئیس جمهور لبنان درجا می‌زند؟
البته درجا زدن روند سیاسی لبنان –چه در سطح تشکیل دولت و –چه انتخاب رئیس جمهور یک پدیده معمول در این کشور بوده است و تجربه لبنان در این زمینه نشان می‌دهد که پرونده انتخاب رئیس جمهور یا تشکیل کابینه می‌تواند حتی تا یک سال همچنان معلق باقی بماند. علت این امر بیش از هر چیز به ساختار سیاسی و معضل سهم‌خواهی و تسویه حساب‌های سیاسی در لبنان برمی‌گردد؛ زیرا هیچ یک از طرف‌های اصلی مربوطه در این کشور حاضر به امتیازدهی به طرف مقابل نیستند و منافع شخصی را به مصالح ملی ترجیح می‌دهند.
لبنان از سال 1988 تاکنون یعنی در پایان دوره ریاست جمهوری «امین جمیل» 3 بار خلأ ریاست‌جمهوری را تجربه کرده و لبنانی‌ها نگرانند که این اتفاق برای بار چهارم بعد از خروج میشل عون از کاخ بعبدا نیز تکرار شود. آخرین خلأ ریاست جمهوری لبنان به زمان قبل از انتخاب میشل عون برمی‌گردد؛ جایی که «میشل سلیمان» رئیس جمهور سابق این کشور که بعد از وقوع تحولات سیاسی پیچیده و شکل گیری دو جریان 14 و 8 مارس در لبنان روی کار آمده بود در 25 مه 2014 کاخ بعبدا را ترک کرد.
این طولانی‌ترین دوره خلأ ریاست‌جمهوری در لبنان بود که بیش از 2 سال طول کشید و در نهایت 31 اکتبر 2016 میشل عون به عنوان رئیس جمهور لبنان برای یک دوره شش ساله انتخاب شد.
طبق قانون اساسی لبنان نامزد موردنظر پست ریاست‌جمهوری باید از میان مسیحیان مارونی باشد اما انتخاب او توسط نمایندگان همه گروه‌ها و اقوام لبنانی صورت می‌گیرد. برای اینکه نامزد ریاست‌جمهوری بتواند در دور اول انتخابات پیروز شود، باید دو سوم رأی نمایندگان متشکل از 128نماینده را به دست آورد و اگر این دو سوم به‌دست نیاید، کسب اکثریت مطلق یعنی 65 رای کافی است. در ماده 49قانون اساسی لبنان درباره رئیس جمهوری آمده است: رئیس جمهور رئیس کشور، سمبل وحدت ملت است و وظیفه پاسداری و احترام به قانون اساسی و حفظ استقلال و وحدت و حاکمیت ارضی را بر اساس قانون اساسی این کشور بر عهده دارد. وی ریاست شورای عالی دفاع و فرمانده عالی نیروهای مسلح را بر عهده دارد. مدت ریاست جمهوری لبنان شش سال است و انتخاب مجدد یک رئیس جمهور در صورتی ممکن است که شش سال از پایان ریاست جمهوری‌اش بگذرد.
اما یکی از عواملی که انتخاب رئیس جمهور لبنان در مرحله کنونی را دشوارتر می‌کند، ترکیب پارلمان فعلی است. در انتخابات پارلمانی لبنان که ماه مه گذشته برگزار شد هیچ یک از احزاب و مولفه‌ها نتوانستند اکثریت را کسب کنند و همین وضعیت موجب پراکندگی آرایش نمایندگان پارلمان و عدم اجماع میان آنها می‌گردد.
عامل داخلی دیگری که پارلمان لبنان را در انتخاب رئیس جمهور ناکام گذاشته، نبود هیچگونه نامزد جدی برای تصدی این منصب است. انتخاب مجدد یک فرد برای بر عهده گرفتن پست ریاست‌جمهوری لبنان در صورتی ممکن است که 6 سال از دوره قبلی وی گذشته باشد. بنابراین انتخاب دوباره میشل عون منتفی می‌شود. درباره افرادی چون سلیمان فرنجیه و جبران باسیل که طبق نظرسنجی‌های صورت گرفته بیشترین شانس را برای تصدی پست ریاست‌جمهوری دارند نیز اقدام عملی برای اعلام نامزدی آنها مشاهده نشده است. در این بین «سمیر جعجع» رئیس حزب نیروهای لبنانی که سوابقی چون کشتار مردم لبنان و جاسوسی برای رژیم صهیونیستی را در کارنامه خود دارد نیز بعد از انتخابات پارلمانی چندین بار به شکل علنی و غیرعلنی تمایل خود را برای جانشینی میشل عون اعلام کرده که البته لبنانی‌ها رسیدن جعجع به ریاست‌جمهوری لبنان را شبیه یک شوخی مضحک می‌دانند.
مداخلات خارجی و معضل انتخاب رئیس جمهور در لبنان
اما علاوه بر چالش‌های داخلی، یک سری موانع خارجی نیز در مسیر انتخاب رئیس جمهور در لبنان وجود دارد که سرنخ اصلی آن به مداخلات سفارتخانه‌های آمریکا و عربستان سعودی برمی‌گردد. آمریکا به همراه فرانسه و عربستان از ماه‌ها قبل به شکل جدی پیگیر پرونده سیاسی لبنان به ویژه در سطح انتخاب رئیس جمهور هستند. البته اختلاف نظراتی میان آنها به خصوص بین ریاض و پاریس وجود دارد؛ به این صورت که فرانسوی‌ها تاکید دارند پرونده انتخاب رئیس جمهور در لبنان را باید به شکل منطقی مورد بررسی قرار داد و نمی‌توان نقش مولفه پررنگی چون حزب‌الله را در این عرصه نادیده گرفت. اما سعودی‌ها از این موضع فرانسه خشمگین بوده و تاکید دارند رئیس جمهور آینده لبنان باید از اردوگاه مخالف حزب‌الله انتخاب شود.
بازیگردان اصلی برنامه‌های مداخله‌جویانه ریاض در لبنان، «ولید البخاری» سفیر عربستان است که با همکاری سمیر جعجع سعی در محاصره پرونده سیاسی لبنان دارد. این مسئول سعودی که برخلاف منصب خود به عنوان سفیر، همواره رفتاری غیردیپلماتیک و غیرحرفه‌ای در لبنان داشته و اغلب بدون اطلاع برای مدتی نامعلوم از این کشور خارج و دوباره با انگیزه‌های خاص خود برمی‌گردد، با آگاهی از وزنه سنگین سیاسی مقاومت در لبنان تلاش دارد تا احزاب و نیروهای پراکنده جریان 14 مارس و مهره‌های فعلی و سابق عربستان به ویژه مولفه اهل سنت را در یک اردوگاه علیه حزب‌الله بسیج کند.
جولان ولید البخاری در مناطق مختلف لبنان و دیدار با شخصیت‌های اهل تسنن، برگزاری نشست‌های متعدد با جنبش‌های جوانان، تبلیغ چشم‌انداز 2030 «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، دیدار با انجمن‌های اجتماعی و دانشگاهی و ... و دادن وعده کمک‌های مالی به آنها، تلاش برای متحد کردن 14 مارسی‌ها و ... در چارچوب همین تلاش‌های عربستان برای نفوذ در پرونده ریاست جمهوری لبنان است.
عربستان چگونه مانع حل بحران سیاسی لبنان می‌شود؟مقام حزب‌الله: سفارتخانه‌ها نمی‌توانند رئیس‌جمهور دلخواه خود را به لبنان تحمیل کنند
البته با توجه به کمرنگ شدن چشمگیر جایگاه عربستان در میان سنی‌های لبنان به ویژه طرفداران «سعد حریری» نخست‌وزیر اسبق این کشور که معتقدند ریاض و محمد بن سلمان عامل پایان زندگی سیاسی حریری هستند، تا اینجای کار سفیر عربستان توفیقی در تحقق اهداف سیاسی خود در لبنان نداشته؛ همانند سناریویی که در انتخابات پارلمانی این کشور برای سعودی‌ها اتفاق افتاد. اما در هر صورت این مداخلات و فشارهایی که سفارتخانه‌های عربستان و آمریکا و فرانسه و دیگر طرف‌های غربی به نمایندگان پارلمان لبنان وارد می‌کنند روند انتخاب رئیس جمهور را در این کشور کند و پیچیده کرده است.
لبنان در آستانه خلأ ریاست جمهوری است؟
«نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان روز گذشته بعد از ناکامی دوباره در انتخاب رئیس جمهور، با اشاره به اینکه برگزاری نشست‌های متعدد به این منظور بیهوده بوده و نتیجه‌ای ندارد اعلام کرد که تصمیم گرفته به جای دور باطل رای‌گیری‌ها نیروهای سیاسی را برای انجام گفتگوی ملی و اجماع بر سر انتخاب نامزدی جدی دعوت کند.
با این وجود به نظر نمی‌رسد که نمایندگان و احزاب لبنانی در 6 روز باقی مانده تا پایان دوره ریاست‌جمهوری میشل عون و حتی دست کم یک ماه بعد از آن نیز بتوانند رئیس جمهور جدید این کشور را معرفی کنند. بنابراین شاید بتوان گفت که لبنان اکنون در آستانه ورود به چهارمین خلأ ریاست‌جمهوری در تاریخ خود قرار دارد که با توجه به عدم وجود یک دولت رسمی، پیامدهای منفی این خلأ نسبت به ادوار گذشته بیشتر خواهد بود.
در هر صورت طرف‌های مربوطه در لبنان وظیفه دارند با بر عهده گرفتن مسئولیت ملی خود و توجه به مصالح کشور و مردم هرچه سریعتر به دور از مداخلات خارجی سازوکاری برای خروج از بحران سیاسی پیدا کنند تا مقدمه‌ای برای حل معضلات اقتصادی و معیشتی و ... باشد.
نبیه بری: «گفتگوی ملی» جایگزین جلسات پارلمان برای انتخاب رئیس جمهور می‌شوددیدار سفیر عربستان با میشل عون در میان اوضاع سیاسی پیچیده لبنانخط و نشان سفیر عربستان در بیروت برای حامیان سعد حریری
انتهای پیام/
منبع : منبع
21st November 24